Borstkanker is de meest voorkomende kankersoort bij vrouwen. In Nederland krijgt 1 op de 7 vrouwen de diagnose borstkanker. Elk jaar zijn dat ruim 17.000 vrouwen. Gelukkig overleven steeds meer vrouwen borstkanker of leven langer met borstkanker. Hierdoor wordt er steeds meer bekend over de mogelijke gevolgen van borstkanker. Sommige klachten ontstaan al tijdens de behandeling. Andere gevolgen treden pas jaren na afloop van de behandeling op.
Door middel van een vragengesprekje en onderzoek wordt er gekeken waar u last van heeft en wat wij eraan kunnen doen. Er zijn veel behandelmogelijkheden die toegepast kunnen worden om de klachten te doen stabiliseren, verminderen of verhelpen.
Arm- en schoudermorbiditeiten zijn veel voorkomende gevolgen van de behandeling van borstkanker. Hierin staan er vier oorzaken centraal.
Beperkte schouderbeweeglijkheid
De bewegingsmogelijkheid van een schouder kan beperkt worden als gevolg van de behandeling van borstkanker. Op korte termijn komt deze beperking met name door de vorming van lymfestrengen (Axillary Web Syndrome), afwijkende stand van het schouderblad, gespannen borstspieren, littekenvorming, pijn en bewegingsangst . Op langere termijn kunnen deze klachten aanhouden of verergeren indien hier niks aan wordt gedaan. De gespannen spieren kunnen bijvoorbeeld verkorten en de afwijkende stand van het schouderblad kan een verkorting van een gewrichtskapsel veroorzaken en het houdings- en bewegingspatroon veranderen.
Krachtverlies
Na de behandeling van kanker kan er krachtsverlies optreden. Dit komt door een interactie tussen verschillende factoren; afwijkende stand van het schouderblad, pijn, bewegingsangst, veranderde houding-/bewegingspatroon en oedeem. Krachtsverlies is dus eigenlijk een gevolg van andere gevolgen.
Pijn
Pijn is een veelvoorkomend gevolg van de behandeling van kanker. Er zijn meerdere pijnmechanismen die ieder een ander type pijn doorgeven; lokale nociceptieve pijn, neuropathische pijn en centrale sensitisatie. Nociceptieve pijn wordt veroorzaakt door lokale weefselschade en/of een lokaal ontstekingsproces met als gevolg prikkeling van lokale pijngeleiders. Redenen waardoor deze pijn optreedt na een behandeling van kanker zijn bijvoorbeeld wondheling, lymfestrengen, littekens, fibrosevorming, gespannen borstspier, uitstralende pijn vanuit de rug, schouder- en armpijn. Neuropathische pijn kan zich ontwikkelen door schade van een gevoelszenuw of beklemming van een zenuw na de operatie/bestraling of door neuropathie na chemotherapie . Centrale sensitisatie is een overgevoeligheid van het pijnalarmsysteem van het lichaam. Door deze overgevoeligheid voel je pijn veel intenser dan nodig is. Bij centrale sensitisatie gaat het alarmsysteem echter vaker af dan nodig is. De volumeknoppen in het ruggenmerg en het brein zijn als het ware te ver opengedraaid. Daarnaast is sensitisatie ook geen tijdelijke verstoring van het alarmsysteem, maar van langdurige aard. Hierdoor komen de signalen versterkt het lichaam binnen en ontvang je ook pijnprikkels wanneer hier geen reden voor is. De pijn wordt alleen wel gevoeld, waardoor je het lichaamsdeel ook gaat ontlasten. Dit zorgt ervoor dat dit deel van het lichaam juist steeds gevoeliger wordt en de pijn wordt verergerd.
Lymfoedeem
De behandeling van borstkanker kan lymfoedeem veroorzaken. Lymfoedeem is een ophoping van vocht in een lichaamsdeel. Bij de meeste mensen met borstkanker zijn er lymfeklieren bestraald of verwijderd. Hierdoor kan het lymfestelsel niet meer optimaal z’n werk doen. Het oedeem ontstaat in de buurt van het gebied waar de lymfklieren zijn bestraald of verwijderd. Vaak is dit in de arm aan de zijde van de borst waar de tumor zat maar er kan ook vocht in de borst ophopen. Lymfoedeem geeft een (lood)zwaar gevoel in het desbetreffende lichaamsdeel en zorgt ook voor een gevoel van spanning. Het oedeem kan zorgen voor een zeurend of stekend gevoel in de gewrichten waarbij stijfheid ervaren kan worden.
Overige gevolgen
Naast arm- en schoudermorbiditeiten zijn er nog meer gevolgen waar je na of met borstkanker mee te maken kan krijgen. Denk bijvoorbeeld aan vermoeidheid, cognitieve problemen, huidproblemen en osteoporose. Herkent u zichzelf in delen of het hele verhaal hierboven en bent u benieuwd wat de oedeemfysiotherapeut voor u kan betekenen? Neem dan gerust contact met ons op!